Thu ngân sách 7 tháng sụt giảm, chi ngân sách tăng cao

(TBTCO) - Theo Bộ Tài chính, thu ngân sách nhà nước 7 tháng ước đạt 1.016,1 nghìn tỷ đồng, bằng 62,7% dự toán. Mặc dù thu ngân sách vẫn đảm bảo tiến độ dự toán, nhưng số thu 7 tháng của năm nay giảm 7,8% so cùng kỳ năm 2022. Trong đó, cả 3 nguồn thu: nội địa, thu từ dầu thô và thu thuế xuất nhập khẩu đều sụt giảm do kinh tế tăng trưởng thấp, thị trường xuất nhập khẩu khó khăn.

Thu ngân sách 7 tháng sụt giảm, chi ngân sách tăng cao
Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Văn Chung

Thu nội địa tháng 7 bằng 94,5% mức thu bình quân 6 tháng

Theo Bộ Tài chính, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) thực hiện tháng 7 ước đạt 133,9 nghìn tỷ đồng, bằng 8,3% dự toán, bằng 91,1% (giảm 13,1 nghìn tỷ đồng) mức thu bình quân 6 tháng đầu năm. Trong đó: Thu nội địa ước đạt 114,3 nghìn tỷ đồng, bằng 8,6% dự toán. Thu từ dầu thô ước đạt 4,8 nghìn tỷ đồng, bằng 11,4% dự toán. Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 14,7 nghìn tỷ đồng, trên cơ sở tổng số thu thuế ước đạt 27 nghìn tỷ đồng, bằng 6,4% dự toán, bằng 87,6% mức thu bình quân 6 tháng đầu năm.

Đã miễn, giảm, gia hạn khoảng 109 nghìn tỷ đồng

Tổng số tiền cơ quan thuế, hải quan đã miễn, giảm, gia hạn ước tính đến hết tháng 7 khoảng 109 nghìn tỷ đồng (miễn, giảm khoảng 31,6 nghìn tỷ đồng; gia hạn khoảng 77,4 nghìn tỷ đồng) cho các doanh nghiệp.

Trong tháng 7, các doanh nghiệp đã kê khai, nộp ngân sách các khoản thu phát sinh quý II/2023 theo quy định (như: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng của hộ kinh doanh...).

Tuy nhiên, do kinh tế tăng trưởng thấp, hoạt động sản xuất kinh doanh của một số ngành công nghiệp chủ lực suy giảm; thị trường bất động sản chậm phục hồi; thị trường xuất khẩu khó khăn, cắt giảm đơn hàng, số lượng doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động kinh doanh, rút lui khỏi thị trường tăng cao; kết hợp với thực hiện chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất mới ban hành làm giảm thu ngân sách (số thu nội địa tháng 7 bằng 94,5% mức thu bình quân 6 tháng).

Lũy kế 7 tháng thu NSNN ước đạt 1.016,1 nghìn tỷ đồng, bằng 62,7% dự toán, giảm 7,8% so cùng kỳ năm 2022 (thu ngân sách trung ương ước đạt khoảng 65,8% dự toán; thu ngân sách địa phương ước đạt khoảng 59,2% dự toán); không kể thu tiền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết, thu hồi vốn, thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế và chênh lệch thu, chi của Ngân hàng Nhà nước, số thu thuế, phí nội địa ước đạt 62,5% dự toán, giảm 1,4% so với cùng kỳ.

Lũy kế thu nội địa 7 tháng ước đạt 840 nghìn tỷ đồng, bằng 63% dự toán, giảm 4,1% (so cùng kỳ năm 2022). Lũy kế thu từ dầu thô 7 tháng ước đạt khoảng 36 nghìn tỷ đồng, bằng 85,7% dự toán, giảm 19,8%. Thu xuất nhập khẩu ước đạt gần 140 nghìn tỷ đồng, bằng 58,6% dự toán, giảm 22,7%.

Sở dĩ số thu từ hoạt động xuất nhập khẩu 7 tháng giảm so củng kỳ là do tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu tính đến 15/7/2023 đạt 343,6 tỷ USD, giảm 14,9%; trong đó, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá có thuế giảm 21,2%. Các mặt hàng có đóng góp số thu lớn cho ngân sách giảm mạnh, như: than, hóa chất và sản phẩm hóa chất, chất dẻo, sắt thép, nguyên phụ liệu dệt may, linh kiện điện tử, linh kiện ô tô...

Có tới 55 địa phương thu thấp hơn so với cùng kỳ

Điểm lại trong tổng số thu nội địa, tính đến hết tháng 7, có 9/12 khoản thu nội địa đảm bảo tiến độ dự toán (đạt trên 60%), trong đó: các khoản thu trực tiếp từ hoạt động sản xuất - kinh doanh (chiếm 53,3% dự toán tổng số thu nội địa) ước đạt 63,4% dự toán, tăng 2,7%. Tuy nhiên, không kể thuế thu nhập doanh nghiệp đạt khá so dự toán do doanh nghiệp đã tạm nộp 4/5 kỳ theo quy định, thì số thu của 3 khu vực này chỉ bằng 90,3% cùng kỳ.

Qua thanh tra, kiểm tra kiến nghị xử lý khoảng 32,9 nghìn tỷ đồng

Tính đến ngày 15/7/2023, cơ quan thuế đã thực hiện 29,7 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra; kiểm tra 307 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp, qua đó kiến nghị xử lý tài chính khoảng 32,9 nghìn tỷ đồng, trong đó thu nộp NSNN khoảng 8,2 nghìn tỷ đồng (đã nộp vào ngân sách khoảng 5,8 nghìn tỷ đồng), giảm khấu trừ và giảm lỗ gần 24,7 nghìn tỷ đồng; đôn đốc thu hồi và xử lý nợ đọng thuế ước đến hết tháng 7 đạt khoảng 25,6 nghìn tỷ đồng.

Một số khoản thu tăng so với cùng kỳ, như: Thu từ hoạt động xổ số kiến thiết; thu quỹ đất công ích và hoa lợi công sản khác; thu hồi vốn, thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế, chênh lệch thu chi của Ngân hàng Nhà nước... Có 3 khoản thu không đạt tiến độ dự toán gồm: thu thuế bảo vệ môi trường ước đạt 31,4% dự toán, giảm 38,3%; các loại phí, lệ phí ước đạt 56,4% dự toán, giảm 10,9%; các khoản thu về nhà, đất ước đạt 39,9% dự toán, giảm 53,7%.

Về số thu trên địa bàn, ước tính có 27/63 địa phương thực hiện thu nội địa 7 tháng đạt trên 60% dự toán; 8/63 địa phương có tăng trưởng thu so với cùng kỳ, trong khi có tới 55 địa phương thu thấp hơn so với cùng kỳ.

Để góp phần thu đúng, thu đủ, thu kịp thời về ngân sách, các cơ quan thuế, hải quan đã tăng cường công tác quản lý thu, thanh tra, kiểm tra thuế, rà soát các nguồn thu, chống thất thu, phấn đấu tăng thu ở các lĩnh vực, địa bàn có điều kiện để bù đắp số giảm thu do thực hiện chính sách. Đồng thời, các cơ quan thuế đẩy mạnh công tác hoàn thuế giá trị gia tăng trên cơ sở kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo đúng chính sách, quy định của pháp luật; đôn đốc, xử lý cưỡng chế thu hồi nợ đọng thuế theo quy định.

Tính đến ngày 15/7/2023, cơ quan thuế đã thực hiện 29,7 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra; kiểm tra 307 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp, qua đó kiến nghị xử lý tài chính khoảng 32,9 nghìn tỷ đồng, trong đó thu nộp NSNN khoảng 8,2 nghìn tỷ đồng (đã nộp vào ngân sách khoảng 5,8 nghìn tỷ đồng), giảm khấu trừ và giảm lỗ gần 24,7 nghìn tỷ đồng; đôn đốc thu hồi và xử lý nợ đọng thuế ước đến hết tháng 7 đạt khoảng 25,6 nghìn tỷ đồng.

Tính đến ngày 15/7/2023, cơ quan hải quan đã thực hiện 982 cuộc thanh tra, kiểm tra, xử lý thu vào NSNN 395,5 tỷ đồng; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bắt giữ 9,82 nghìn vụ vi phạm với giá trị hàng hóa 4,17 nghìn tỷ đồng, xử lý thu vào NSNN 331 tỷ đồng.

Chi gần 900 tỷ đồng phòng, chống dịch, hỗ trợ người dân

Về chi NSNN, theo Bộ Tài chính, tổng chỉ cân đối NSNN tháng 7 ước đạt 158,4 nghìn tỷ đồng. Lũy kế chi 7 tháng đạt 957 nghìn tỷ đồng, bằng 46,1% dự toán, tăng 13,7% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, chi đầu tư phát triển ước đạt khoảng 267,6 nghìn tỷ đồng, bằng 36,8% dự toán Quốc hội quyết định, bằng 35,49% kế hoạch, bằng 37,85% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng 43,2% (tăng khoảng 80,8 nghìn tỷ đồng) so cùng kỳ. Chi trả nợ lãi ước đạt khoảng 59,2 nghìn tỷ đồng, bằng 57,5% dự toán, tăng 0,8% so cùng kỳ. Chi thường xuyên ước đạt 629,4 nghìn tỷ đồng, bằng 53,7% dự toán, tăng 5,8% so cùng kỳ.

Các nhiệm vụ chi ngân sách trong 7 tháng năm 2023 được thực hiện theo dự toán, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý nhà nước và thanh toán các khoản nợ đến hạn, đảm bảo kinh phí phòng, chống dịch, các nhiệm vụ chi an sinh xã hội, chăm lo cho các đối tượng hưởng lương, lương hưu và trợ cấp xã hội từ NSNN.

Từ ngày 1/7/2023 đã tăng lương tối thiểu (từ 1.490.000 đồng/tháng lên 1.800.000 đồng/tháng) cho các đối tượng hưởng lương từ NSNN. Ngân sách trung ương đã chi từ nguồn dự phòng bổ sung cho các địa phương gần 900 tỷ đồng kinh phí phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch Covid-19, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.